Η Ιστορία και η Σημασία της Ελληνικής Σημαίας

H πρώτη Ελληνική σημαία με τον λευκό Σταυρό σε γαλανό φόντο, σχεδιάστηκε, υφάνθηκε, ευλογήθηκε και υψώθηκε στην Μονή Ευαγγελίστριας στην Σκιάθο το 1807 και αποτελεί μια από τις παλαιότερες ιστορικά σημαίες της σύγχρονης εποχής.

H Ελληνική Σημαία με την επίσημη μορφή της καθορίστηκε το 1822 από το Σύνταγμα της Επιδαύρου και είχε Σταυρό ως σύμβολο της ορθοδοξίας. Αποτελούσε δε την επίσημη Ελληνική Σημαία έως το 1978 και καθιερώθηκε με νόμο στις 21-12-1978, οπότε και υιοθετήθηκε η ναυτική, με τις οριζόντιες λευκές και γαλάζιες γραμμές. Το ριγωτό πρότυπο επιλέχτηκε λόγω της ομοιότητάς του με την κυματιστή θάλασσα, που περιβάλλει τις ακτές της Ελλάδας. Η εκδοχή του λευκού Σταυρού μέσα σε κυανό πλαίσιο χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα, παράλληλα με την πιο διαδεδομένη μορφή με τις ρίγες.

Η πρώτη επίσημη επαναστατική ελληνική σημαία του αναγεννώμενου ελληνικού κράτους θεσμοθετήθηκε την 1η Ιανουαρίου του 1822 στην Πιάδα της Επιδαύρου, όπου συνήλθε η Α΄ Εθνοσυνέλευση. Ανάμεσα στα πολλά που συζητήθηκαν, τέθηκε και το ζήτημα της καθιέρωσης ενιαίας επαναστατικής σημαίας. Με το ΡΔ΄ άρθρο του Προσωρινού Πολιτεύματος της Ελλάδας ορίστηκε η ενιαία σημαία να συμβολίζει «την Πάρεδρον του Θεού Σοφίαν, την Ελευθερίαν και την Πατρίδα» και καθιερώθηκε να φέρει ως σύμβολο τον σταυρό και ως χρώματα το κυανό και το λευκό.

Από το 1832 έως το 1974 η μπλε Σημαία με τον κεντρικό απλό λευκό σταυρό ήταν για το εσωτερικό της χώρας και η σημερινή Σημαία με τον σταυρό πάνω αριστερά και τις ρίγες, ήταν για το εξωτερικό.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας δεν έλειψαν τα επαναστατικά κινήματα των υπόδουλων Ελλήνων. Σε όλες αυτές τις εξεγέρσεις υψωνόταν και από μια σημαία, «εν πανίον», αυτοσχέδια επινόηση του κάθε αρχηγού εφόσον δεν υπήρχε ενιαία κρατική υπόσταση να επιβάλλει ένα κοινό έμβλημα. Οι περισσότερες σημαίες είχαν μερικά κοινά χαρακτηριστικά (βυζαντινή πορφύρα, δικέφαλος κ.α.), με κυριότερο όλων τον σταυρό, επειδή η Εκκλησία αποτελούσε τον κυριότερο παράγοντα συσπείρωσης των Ελλήνων επί Τουρκοκρατίας.

Πολύ γρήγορα ο σταυρός επιβλήθηκε ως θρησκευτικό και πολιτικό έμβλημα του υποταγμένου έθνους Στις αρχές της Επανάστασης του 1821 εμφανίστηκαν πολλές σημαίες με διάφορες παραστάσεις, σύμφωνα με τη φαντασία καθενός αρχηγού.

Αμέσως μετά την κατάληψη της Τριπολιτσάς (Σεπτέμβριος 1821), ο Παπαφλέσσας έκοψε ένα κομμάτι από την εσωτερική πλευρά του ράσου του και ταυτόχρονα ζήτησε από τον οπλαρχηγό Παναγιώτη Κεφάλα να σχίσει δύο λωρίδες από τη λευκή του φουστανέλα. Με αυτά τα κομμάτια κατασκευάστηκε μια αυτοσχέδια σημαία (γαλάζια με λευκό σταυρό) η οποία υψώθηκε, κάτω από τις ιαχές των Ελλήνων πολεμιστών, στο πρώην τουρκικό διοικητήριο της πόλης. Αυτή αποτέλεσε το πρώτο σχέδιο της επίσημης σημαίας του ελληνικού κράτους μετά την απελευθέρωση.

Η Ελληνική Σημαία, το ιερότερο σύμβολο του Έθνους, περικλείει στις πτυχές της τους αγώνες, τις θυσίες και τις μαρτυρίες της ελληνικής ψυχής, εκφράζει την εθνική μας ενότητα, τη θρησκευτική μας πίστη και ενσαρκώνει τα οράματα του λαού μας για ελευθερία και δημοκρατία.

Ποικίλλουν οι εκδοχές που έχουν ειπωθεί για την επιλογή των σχημάτων και των χρωμάτων της ελληνικής σημαίας, καθώς και την αλληγορική τους σημασία. Ορισμένες από αυτές τις εκδοχές είναι:

• Ο κυανόλευκος συνδυασμός προέρχεται από τις κυανόλευκες σημαίες του στρατού  του Μεγάλου Αλεξάνδρου ή την επίσημη ενδυμασία των Βυζαντινών αξιωματούχων ή από την αυτοκρατορική σημαία των Παλαιολόγων.
• Τα χρώματα παραπέμπουν στη ναυτική βράκα (κυανό) και στη φουστανέλα (λευκό).
• Το κυανό χρώμα συμβολίζει τον ουρανό και το λευκό τον αφρό των κυμάτων της θάλασσας που περιβάλλει τη χώρα μας.

Η επικρατούσα άποψη, ωστόσο, είναι ότι το λευκό συμβολίζει την αγνότητα του σκοπού των Ελλήνων και το κυανό υποδηλώνει τη θεϊκή παρέμβαση (ουρανός της Ελλάδας), αφού ο Θεός ενέπνευσε στο Έθνος τη μεγαλουργή ιδέα να αναλάβει και να φέρει σε αίσιο πέρας έναν άνισο αλλά δίκαιο αγώνα.

Οι εννέα κυανές και λευκές οριζόντιες παράλληλες λωρίδες αντιπροσωπεύουν τις συλλαβές του «Ελευθερία ή Θάνατος».

Η Εθνική Σημαία της Ελλάδος αποτελείται από 9 ίσου πλάτους οριζόντιες παράλληλες γραμμές, 5 Κυανές και 4 Λευκές σε διαδοχή, έτσι ώστε η πρώτη και η τελευταία να είναι Κυανές. Στο πάνω αριστερό τμήμα σχηματίζεται ένα κυανό τετράγωνο, που καταλαμβάνει τις 5 πρώτες γραμμές, μέσα στο οποίο υπάρχει Λευκός Σταυρός.

Η Σημαία αναρτάται πάνω σε κοντάρι στην κορυφή του οποίου υπάρχει ο Σταυρός. Ο τύπος και τα χρώματα (κυανό και λευκό) της Εθνικής Σημαίας καθιερώθηκαν τον Ιανουάριο του 1822 στην Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου.